بنا بر گزارش‌ها، بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، اخیراً در گفت‌وگویی تلفنی با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، اظهار کرده که تل‌آویو برنامه‌ای برای آغاز جنگی تازه با ایران ندارد و از او خواسته این پیام را به تهران منتقل کند.
سید عباس عراقچی نیز در گفت‌وگویی تأیید کرده که این پیام از سوی مقامات روسی به سفیر ایران در مسکو تحویل داده شده است؛ پیامی که در آن، نتانیاهو به‌صراحت اعلام کرده است درگیری نظامی مجدد با ایران در دستور کار اسرائیل نیست.
اما پرسش اساسی این است: آیا باید این سخنان را باور کرد؟ آیا این اظهارات نشانه تغییر واقعی در سیاست‌های تل‌آویو است یا بخشی از یک بازی پیچیده اطلاعاتی و عملیات فریب؟
- بازتاب شکست در جنگ دوازده‌روزه
شکی نیست که درگیری دوازده‌روزه میان ایران و رژیم صهیونیستی، محاسبات تل‌آویو را با خطا روبه‌رو کرد. به‌گزارش شبکه ۱۳ اسرائیل، در چهارمین روز جنگ – ۲۶ خرداد – گروهی از کارشناسان امنیتی این رژیم از نتانیاهو خواسته بودند فوراً جنگ را متوقف کند، زیرا اشتباهات محاسباتی آشکاری در ارزیابی توان ایران رخ داده بود.
بر اساس همین گزارش، دو محور کلیدی این اشتباهات عبارت بودند از:
الف) قدرت موشکی ایران
قدرت موشکی ایران امروز به‌عنوان ستون اصلی بازدارندگی دفاعی کشور شناخته می‌شود. ایران در سال‌های اخیر با تکیه بر توان بومی، موفق شده نسل‌های متعددی از موشک‌های بالستیک، کروز و ضدکشتی را تولید کند که از نظر برد، دقت، سرعت و توان مانور پیشرفت چشمگیری داشته‌اند. موشک‌هایی مانند «خیبر»، «دزفول»، «عماد» و «سجیل» قادرند اهدافی را در فاصله بیش از دو هزار کیلومتر با دقت بالا مورد اصابت قرار دهند. همچنین ایران توانسته سامانه‌های پرتاب سیار و زیرزمینی ایجاد کند که امکان حمله متقابل در هر شرایطی را فراهم می‌سازد. ارتقای فناوری هدایت و افزایش قدرت نفوذ کلاهک‌ها سبب شده موشک‌های ایرانی از سد سامانه‌های دفاعی پیشرفته مانند گنبد آهنین، فلاخن داوود و پاتریوت نیز عبور کنند. این مجموعه قابلیت‌ها باعث شده توان موشکی ایران به یکی از مؤثرترین عوامل بازدارنده در برابر تهدیدات رژیم صهیونیستی و متحدانش تبدیل شود و هرگونه اقدام نظامی علیه ایران را با هزینه‌ای غیرقابل‌پیش‌بینی همراه سازد.
ب) واکنش اجتماعی و انسجام داخلی ایرانیان در برابر جنگ
به‌گفته دریابان علی شمخانی، محاسبات ارتش اسرائیل درباره توان موشکی ایران بر پایه داده‌های عملیات‌های «وعده صادق ۱ و ۲» بود، درحالی‌که ایران در فاصله کوتاهی پیش از جنگ، دقت و قدرت موشک‌های خود را در سطحی قابل‌توجه ارتقا داده بود. همین مسئله باعث شد حملات رژیم صهیونیستی با ناکامی روبه‌رو شود. از سوی دیگر، وحدت داخلی مردم ایران نیز پیش‌بینی‌های تل‌آویو درباره ناآرامی و بی‌ثباتی داخلی را برهم زد.
نتیجه آنکه رژیم صهیونیستی اکنون در ارزیابی سود و زیان جنگ با ایران، با تردید جدی روبه‌روست و هزینه‌های آن را بیش از منافع احتمالی می‌داند.
۲. دستاوردهای نظامی ایران پس از جنگ
در پی جنگ دوازده‌روزه، راهبرد دفاعی ایران تغییرات بنیادینی پیدا کرد. کشور در دو حوزه آفند و پدافند پیشرفت‌های قابل‌توجهی داشته است. کارشناسان بین‌المللی بارها هشدار داده‌اند که هرگونه تکرار درگیری با ایران، این بار برای تل‌آویو بسیار پرهزینه‌تر خواهد بود.
تحلیلگران نظامی معتقدند ایران با نوسازی سامانه‌های دفاع هوایی و تجهیز نیروهای موشکی، قادر است در همان روزهای نخست یک جنگ تازه، خسارات سنگینی به رژیم صهیونیستی وارد کند؛ تا حدی که تداوم جنگ برای تل‌آویو غیرممکن شود.
برخی فرماندهان ارشد نظامی نیز گفته‌اند در صورت وقوع نبرد جدید، ایران به دنبال ایجاد بازدارندگی درازمدت چند ده‌ساله از دل همان جنگ خواهد بود. به بیان دیگر، هر درگیری تازه می‌تواند آخرین تلاش نظامی دشمن علیه ایران باشد.
۳. آماده‌سازی‌های پنهان تل‌آویو و واشنگتن
در عین حال، شواهد نشان می‌دهد رژیم صهیونیستی در حال آماده‌سازی برای رویارویی نظامی جدید است. پس از توقف جنگ، حجم زیادی از تسلیحات آمریکایی به سرزمین‌های اشغالی منتقل شد.
تصاویر ماهواره‌ای از استقرار سامانه‌های پدافندی تازه در اطراف تل‌آویو و حیفا حکایت دارد. برخی منابع نیز از انتقال سامانه‌های تاد آمریکایی به اسرائیل خبر داده‌اند.
از سوی دیگر، ایالات متحده با رد درخواست اوکراین برای دریافت موشک‌های تاماهاوک، اعلام کرده این موشک‌ها را برای خود «ضروری» می‌داند؛ اقدامی که برخی تحلیلگران آن را نشانه آمادگی برای مشارکت در جنگی احتمالی علیه ایران تفسیر کرده‌اند.
به‌موازات این تحرکات نظامی، فعالیت‌های سیاسی و امنیتی تل‌آویو نیز شدت گرفته است؛ از فشار بر دولت‌های لبنان و عراق برای تضعیف حزب‌الله و حشدالشعبی گرفته تا حملات مکرر به یمن و ترور فرماندهان انصارالله. همچنین، گزارش‌هایی وجود دارد که موساد در حال تسلیح گروه‌های تجزیه‌طلب و حمایت از جریان‌های ضدایرانی خارج از کشور است.
روزنامه هاآرتص نیز اخیراً فاش کرده که بخشی از کمپین‌های رسانه‌ای سلطنت‌طلبان در فضای مجازی مستقیماً از سوی موساد هدایت می‌شود. هم‌زمانی این فعالیت‌ها با عملیات گروه‌های تروریستی در مرزهای شرقی و غربی ایران، به‌روشنی از یک طرح هماهنگ برای بی‌ثبات‌سازی ایران خبر می‌دهد.
۴. پیام نتانیاهو؛ ابزار فریب و غافلگیری
حال این سؤال پیش می‌آید که اگر اسرائیل واقعاً خود را برای جنگی تازه آماده می‌کند، چرا نتانیاهو پیام «عدم تمایل به درگیری» را به تهران می‌فرستد؟ پاسخ را باید در راهبرد غافلگیری جست‌وجو کرد.
در جنگ گذشته، بخشی از برتری اسرائیل ناشی از غافلگیر کردن ایران در نوع و اهداف حمله بود. برخلاف تصور اولیه، حملات اسرائیل تنها متوجه تأسیسات نظامی و هسته‌ای نبود بلکه با ترور برخی فرماندهان در داخل خاک ایران همراه شد. همین تجربه سبب شده که این‌بار ایران با هوشیاری کامل خود را برای سناریوهای گوناگون آماده کند.
به‌نظر می‌رسد پیام اخیر نتانیاهو، تلاشی برای بازگرداندن ایران به وضعیت غافلگیری و کاهش سطح آماده‌باش دفاعی باشد. افزون بر این، برخی تحلیلگران معتقدند هدف دیگر این پیام، ایجاد اختلال در روند همکاری‌های نظامی ایران با روسیه و چین است. انتخاب پوتین برای انتقال پیام نیز نشان می‌دهد تل‌آویو از نزدیکی تهران و مسکو نگران است.
با این حال، مقامات روسیه صراحتاً اعلام کرده‌اند که همکاری‌های نظامی خود با ایران را ادامه خواهند داد؛ نشانه‌ای روشن از بی‌اعتمادی مسکو به ادعای نتانیاهو.
۵. جمع‌بندی: فریب یا عقب‌نشینی تاکتیکی؟
بررسی شواهد موجود نشان می‌دهد که پیام اخیر نتانیاهو بیش از آنکه نشانه تغییر راهبرد باشد، ابزاری برای عملیات روانی و فریب استراتژیک است. سایه احتمال جنگ برای اسرائیل مزایای متعددی دارد؛ از فشار سیاسی و روانی بر ایران تا تأثیرگذاری بر بازار و افکار عمومی. در چنین شرایطی بعید است تل‌آویو داوطلبانه این ابزار را کنار بگذارد.
بنابراین، واقع‌بینانه‌ترین تفسیر از پیام نتانیاهو این است که رژیم صهیونیستی با ارسال این پیام در پی تغییر محاسبات دفاعی ایران و بازگرداندن شرایط به دوران پیش از جنگ دوازده‌روزه است. در مقابل، بهترین واکنش ایران همان چیزی است که اکنون در دستور کار قرار دارد: افزایش سطح هوشیاری، تقویت توان دفاعی و حفظ آمادگی کامل نیروهای مسلح.
